Қарордоди меҳнатӣ бо хориҷӣ: хусусиятҳои асосӣ
Қарордоди меҳнатӣ — ин созишномаест байни корфармо ва корманд, ки муносибатҳои меҳнатии онҳоро танзим мекунад. Қарордод бо шаҳрванди хориҷӣ хусусиятҳои худро дорад, ки дар Кодекси меҳнат ва дигар қонунҳои Русия муқаррар шудаанд.
Талаботи асосӣ барои бастани қарордод
Барои ба таври қонунӣ ба кор қабул шудан, корманди хориҷӣ бояд на камтар аз 18 сол дошта бошад. Қарордоди меҳнатӣ бояд ба забони русӣ таҳия шавад, аммо агар лозим бошад, онро метавон ба забоне, ки корманд мефаҳмад, тарҷума кард. Ин барои фаҳмиши дуҷониба ва ҳифзи ҳуқуқҳои ҳар ду ҷониб мусоидат мекунад.
Дар шартнома бояд маълумот дар бораи иҷозаи кор ё патент зикр шавад, агар қонун дигар чизро муқаррар накарда бошад. Ин ҳуҷҷат ҳуқуқи корманди хориҷиро барои кор дар Русия тасдиқ мекунад. Рақам ва муҳлати амали он бояд дақиқ дар шартнома навишта шавад.
Ҳангоми қабули кормандони хориҷӣ ба кор, бояд ин омилҳо ба назар гирифта шаванд:
- Маҳдудиятҳои корӣ. Шаҳрвандони хориҷӣ наметавонанд дар идораҳои давлатӣ ё мақомоти ҳифзи ҳуқуқ кор кунанд.
- Маҳдудияти синнӣ. Бо шахсони то 18-сола қарордоди меҳнатӣ баста намешавад.
- Иҷозаи кор ва патентҳо. Корфармо бояд мутмаин шавад, ки хориҷии бе виза патенти амалкунанда дорад. Баъзе гурӯҳҳо аз ин талабот озоданд — соҳибони иҷозати иқомат, донишҷӯёни рӯзонаи донишгоҳҳои Русия, шаҳрвандони кишварҳои ИАИ (ЕАЭС) ва баъзе шаҳрвандони хориҷӣ бо визаи махсус.
- Системаи квотаҳо. Шумораи ҷойҳои корӣ барои хориҷиён вобаста ба минтақа ва соҳа муайян мешавад. Дар баъзе соҳаҳо ҷалби хориҷиён комилан манъ аст.
- Маҳдудияти минтақавии патент. Патент танҳо дар минтақа ва вазифае амал мекунад, ки барои он дода шудааст. Бо патенти минтақаи дигар шахсро ба кор гирифтан мумкин нест.
- Огоҳ кардани ВКД (МВД). Корфармо бояд дар давоми се рӯзи корӣ баъди қабул ба кор дар бораи шаҳрвандони хориҷӣ ба ВКД хабар диҳад.
- Суғуртаи иҷтимоӣ. Аз соли 2023 сар карда, корфармоён барои кормандони хориҷӣ суғуртаи иҷтимоиро тибқи ҳамон қоидаҳое, ки барои шаҳрвандони Русия амал мекунад, пардохт мекунанд.
- Мӯҳлати қарордод. Қарордод метавонад мӯҳлатдор ё бемаҳдуд бошад. Қарордоди мӯҳлатдор одатан барои корҳои мавсимӣ ё иваз кардани корманди муваққатан набуда баста мешавад.
Ҳуҷҷатҳои зарурӣ барои ба кор қабул шудан
Барои қабули шаҳрванди хориҷӣ ба кор дар Русия ҳуҷҷатҳои зерин лозиманд:
- Ҳуҷҷати тасдиқкунандаи шахсият. Ин метавонад шиносномаи хориҷӣ, шаҳодатномаи гурезагӣ ё гувоҳномаи паноҳи муваққатӣ бошад. Шахсони бе шаҳрвандӣ бояд иҷозаи иқомат ё иҷозати муваққатӣ пешниҳод кунанд.
- Дафтари меҳнатӣ. Дар Русия ду намуна — солҳои 1974 ва 2004 амал мекунанд. Агар дафтари пешниҳодшуда дар Русия эътибор надошта бошад, дафтари нави намунаи русӣ дода мешавад.
- SNILS (рақами суғуртавӣ). Барои ҳамаи кормандони хориҷӣ ҳатмӣ аст, новобаста аз мақоми ҳуқуқии онҳо.
- Ҳуҷҷати таҳсил ё тахассус. Агар кор дониш ё малакаи махсус талаб кунад, бояд диплом ё шаҳодатнома пешниҳод карда шавад. Ин ҳуҷҷат бояд аз равандҳои нострификатсия (тасдиқи расмӣ дар Русия) гузарад.
- Иҷозаи кор ё патент. Шахсони бо виза воридшуда бояд иҷозаи кор дошта бошанд, бе виза — патент. Шаҳрвандони кишварҳои ИАИ (Арманистон, Беларус, Қазоқистон, Қирғизистон) аз ин талабот озоданд.
Хориҷиён, ки муваққатан дар Русия зиндагӣ мекунанд, дигар ҳангоми кор қабул шудан полиси суғуртаи тиббии ихтиёриро (ДМС) пешниҳод намекунанд. Онҳо ҳуқуқ доранд ба системаи суғуртаи ҳатмии тиббӣ шомил шаванд, ба истиснои мутахассисони баландихтисос.
Хусусиятҳои тартиб додани шартномаи меҳнатӣ
Дар шартномаи меҳнатӣ бояд маълумоти зерин зикр гардад:
- Номи пурраи корманд ва корфармо;
- Маълумоти шиносоии ҳар ду ҷониб;
- Рақами мушаххаси андозсупорандаи корфармо;
- Маълумот дар бораи намояндаи ваколатдори корфармо;
- Ҷой ва санаи бастани шартнома;
- Ҷойи кор ва вазифаи меҳнатӣ;
- Санаи оғози кор;
- Маош ва тартиби пардохт;
- Режими вақти кор ва истироҳат;
- Ҷуброн барои шароити зараровар ё душвор (агар вуҷуд дошта бошад);
- Шароити кор дар ҷойи кор;
- Маълумот дар бораи суғуртаи иҷтимоии ҳатмӣ;
- Маълумоти иҷозаи кор ё патент;
- Маълумоти иқомати муваққатӣ ё доимӣ;
- Шартҳои дигар, агар лозим бошад.
Ҳуқуқҳои кормандони хориҷӣ
Шаҳрвандони хориҷие, ки тибқи шартномаи меҳнатӣ кор мекунанд, ҳуқуқҳои баробари шаҳрвандони Русияро доранд, аз ҷумла:
- Ҳуқуқи бастан, тағйир додан ва қатъ кардани шартномаи меҳнатӣ;
- Ҳуқуқи иҷрои кори зикршуда дар шартнома;
- Ҳуқуқ ба шароити амну қонунии меҳнат;
- Ҳуқуқ ба гирифтани маош сари вақт ва пурра;
- Ҳуқуқ ба истироҳат ва рухсатии пулакӣ;
- Ҳуқуқ ба вақти муқаррарии кор ва рӯзҳои истироҳат;
- Ҳуқуқ ба гирифтани маълумоти рост дар бораи шароити меҳнат ва қоидаҳои бехатарӣ;
- Ҳуқуқ ба омӯзиши касбӣ ва таҳсилоти иловагӣ;
- Ҳуқуқ ба узвият ё таъсиси иттифоқи касаба;
- Ҳуқуқ ба ҳаллу фасли баҳсҳои меҳнатӣ;
- Ҳуқуқ ба ҷуброни зарар ва зиёнҳои маънавӣ;
- Ҳуқуқ ба суғуртаи иҷтимоии ҳатмӣ тибқи қонунҳои федералӣ.
Шартҳо ва ӯҳдадориҳои муҳим
Қарордоди меҳнатӣ бо хориҷӣ метавонад мӯҳлатдор ё бемаҳдуд бошад. Мӯҳлати шартнома набояд аз панҷ сол зиёд бошад ва набояд аз муҳлати иҷозаи кор дарозтар бошад. Пас аз ба охир расидани иҷозат, шартнома қатъ мегардад.
Корфармо бояд мақомотро дар бораи бастан ё қатъ кардани шартнома бо хориҷӣ огоҳ намояд. Ӯ ҳамчунин вазифадор аст, ки муҳлати эътибори ҳуҷҷатҳои кормандро назорат кунад ва сари вақт онҳоро нав кунад.
Кормандони соҳаҳои маориф, савдо, хизматрасонӣ ва сохтмон бояд донистани забони русиро тасдиқ кунанд. Бе шаҳодатномаи донистани забон иҷозати кор дода намешавад.
Корфармо бояд ҳақиқияти ҳамаи ҳуҷҷатҳоро тафтиш кунад ва сари вақт дар бораи тағйирот ба мақомоти муҳоҷират хабар диҳад. Риоя накардани ин қоидаҳо метавонад ба ҷаримаҳои калон оварда расонад.
Ҳамаи пардохтҳои музди меҳнат танҳо тавассути интиқоли расмии бонкӣ анҷом дода мешаванд; пардохти нақдӣ манъ аст. Бонкҳо дар бораи чунин пардохтҳо ба мақомоти андоз ҳисобот медиҳанд. Корфармоён бояд ҳар се моҳ ҳисобот дар бораи пардохт ба кормандони хориҷӣ пешниҳод кунанд.
Хулоса
Қарордоди меҳнатӣ бо шаҳрванди хориҷӣ ҳуҷҷати расмии ҳуқуқист, ки талаботи мушаххас дорад. Он ҳуқуқ ва ӯҳдадориҳои ҳар ду ҷонибро муайян мекунад ва мақоми ҳуқуқии корманду қонунҳои муҳоҷиратиро ба назар мегирад. Риояи дурусти талабот ба таъмин намудани кори қонунӣ ва ҳимояи манфиатҳои ҳар ду ҷониб кӯмак мекунад.
Манбаъ: