Մոսկվայի և Մոսկվայի մարզի միգրացիոն օրենսդրության առանձնահատկությունները
Մոսկվայի մարզը Ռուսաստանի ամենամեծ և ամենաբարդ տարածաշրջաններից է միգրացիայի տեսանկյունից։ Այստեղ գործում են դաշնային օրենքներ, սակայն կան նաև հատուկ կանոններ, որոնք օգնում են կարգավորել օտարերկրացիների մեծ հոսքը։ Այս առանձնահատկությունները կարևոր են այն մարդկանց համար, ովքեր գալիս են Մոսկվա՝ աշխատելու, սովորելու կամ բնակվելու նպատակով։
Ի՞նչով են տարբերվում միգրացիոն կանոնները Մոսկվայում և Մոսկվայի մարզում
Մոսկվայում և Մոսկվայի մարզում ներդրվել են միգրացիոն վերահսկողության լրացուցիչ միջոցառումներ, որոնք նպատակ ունեն պարզեցնել գրանցման գործընթացը և բարձրացնել օրինապահ միգրանտների անվտանգությունը, միաժամանակ ստեղծելով արդյունավետ խոչընդոտներ օրենքը խախտողների համար։ Օրինակ՝ ներդրվել են թվային տեխնոլոգիաներ՝ միգրանտների գտնվելու վայրը հետևելու և վերահսկելու համար։ Դա օգնում է արագացնել տվյալների մշակումը և նվազեցնել խախտումների քանակը։
2025 թվականի սեպտեմբերի 1-ից Մոսկվայում և Մոսկվայի մարզում մեկնարկում է փորձնական ծրագիր՝ օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձանց հաշվառման նոր մեխանիզմների ներդրման նպատակով։ Փորձնական փուլը կտևի մինչև 2029 թվականի սեպտեմբերի 1-ը և ներառում է թվային գրանցում՝ “Amina” կոչվող հատուկ բջջային հավելվածի միջոցով, որը օգտագործում է գեոլոկացիան՝ օգտատերերի շարժը և գտնվելու վայրը վերահսկելու համար։
Ռուսաստան առանց վիզայի մուտք գործած և Մոսկվայում կամ Մոսկվայի մարզում աշխատելու նպատակով եկած օտարերկրացիները պարտավոր են գրանցվել հավելվածում և համաձայնություն տալ անձնական տվյալների՝ ներառյալ կենսաչափական և գեոլոկացիոն տեղեկատվության մշակման համար։ Այս տվյալները փոխանցվում են Ռուսաստանի ՆԳՆ-ին (MVD) և համաձայնեցվում Մոսկվայի և մարզային իշխանությունների հետ։ Այս կանոնը վերաբերում է Ուզբեկստանի, Տաջիկստանի, Ղրղզստանի, Հայաստանի, Ղազախստանի, Վրաստանի, Ադրբեջանի, Մոլդովայի և Ուկրաինայի քաղաքացիներին։
Բացառություններ.
- Բելառուսի քաղաքացիներ;
- անչափահասներ;
- դիվանագետներ և միջազգային կազմակերպությունների աշխատակիցներ;
- ժամանակավոր կամ մշտական բնակության թույլտվություն ունեցող օտարերկրացիներ;
- հյուրանոցներում, հիվանդանոցներում կամ այլ հաստատություններում բնակվող անձինք, որոնք ունեն ներքին գրանցման համակարգ։
Հասցեն փոխելու դեպքում անձը պարտավոր է երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում տեղեկացնել ՆԳՆ-ին։ Սակայն այս պահանջը չի վերաբերում այն դեպքերին, երբ օտարերկրացին գտնվում է՝
- հյուրանոցում;
- առողջարաններում, հանգստյան տներում կամ պանսիոնատներում;
- զբոսաշրջային բազաներում կամ ճամբարներում;
- բժշկական հաստատություններում;
- սոցիալական ծառայությունների կազմակերպություններում (ներառյալ ապաստարաններ);
- քրեակատարողական կամ վարչական հաստատություններում։
Եթե գեոլոկացիոն տվյալները չեն թարմացվում երեք օր անընդմեջ, անձը ավտոմատ կերպով հանվում է միգրացիոն հաշվառումից և ընդգրկվում է վերահսկվող անձանց ցուցակում, ինչը կարող է հանգեցնել արտաքսման։ Հաշվառումից հանումը կատարվում է նաև Ռուսաստանի տարածքից դուրս գալու, մահվան կամ այլ տարածաշրջանում նոր գրանցման դեպքում։
Աշխատանք Amina հավելվածով
Amina հավելվածից օգտվելու համար օտարերկրացին պետք է այն ներբեռնի RuStore հարթակից և անցնի գրանցման գործընթացը։ Անհրաժեշտ է օտարերկրյա քաղաքացու քարտ՝ եթե այն բացակայում է, կարելի է ստանալ Սախարովոյի միգրացիոն կենտրոնում։
Գրանցումից հետո օգտատերը պետք է համաձայնություն տա անձնական տվյալների մշակման, այդ թվում՝ գեոլոկացիայի հետևման համար։ Այնուհետև անհրաժեշտ է նշել փաստացի բնակության հասցեն և պարբերաբար հաստատել այն գեոլոկացիայի միջոցով։
Նոր պահանջների կատարման համար սահմանվել են անցումային ժամկետներ.
- այն օտարերկրացիների համար, ովքեր արդեն ապրում և աշխատում են Մոսկվայում կամ Մոսկվայի մարզում — մինչև 2025 թվականի նոյեմբերի 29-ը;
- նոր միգրանտների համար, ովքեր ժամանում են աշխատանքի նպատակով — մուտքից հետո 30 օրվա ընթացքում;
- արդեն գրանցվածների համար — ընթացիկ գրանցման ժամկետի ավարտից հետո 30 օրվա ընթացքում։
Գործատուների պարտականությունները
2025 թվականի սեպտեմբերի 1-ից Մոսկվայի և Մոսկվայի մարզի գործատուները այլևս պարտավոր չեն տեղեկացնել ՆԳՆ-ին վիզայի կարիք չունեցող օտարերկրյա աշխատողների ժամանման մասին կամ վճարել պետական տուրքեր՝ գրանցման համար։
Սակայն նրանք պարտավոր են՝
- աշխատանքի ընդունելուց առաջ ստուգել միգրանտի գրանցումը Amina հավելվածում;
- վերահսկել աշխատակցի գրանցման ժամկետը և հիշեցնել այն երկարաձգելու մասին;
- երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում տեղեկացնել ՆԳՆ-ին՝ աշխատանքից ազատվելու կամ այլ մարզ տեղափոխվելու դեպքում;
- աշխատանքի ընդունելիս պահանջել գրանցման հավաստագիր կամ հավելվածում հաստատում (QR կոդ կամ էկրանանկար)։
Կարևոր է նշել, որ աշխատանքային միգրանտները կարող են աշխատել երկու հարևան մարզում՝ մեկ արտոնագրով։ Օրինակ՝ մեկ արտոնագիր կարող է թույլ տալ աշխատել թե՛ Մոսկվայում, թե՛ Մոսկվայի մարզում կամ Սանկտ Պետերբուրգում և Լենինգրադի մարզում։
Սակայն նոր սահմանափակումներ են կիրառվում՝ սկսած 2025 թվականի հունվարի 1-ից, Մոսկվայի մարզում արգելվել է օտարերկրյա աշխատուժի օգտագործումը որոշ ոլորտներում՝ հանրային սնունդ, սոցիալական և առողջապահական ծառայություններ։ Բացառություններ կիրառվում են ԵԱՏՄ անդամ երկրների քաղաքացիների (Հայաստան, Բելառուս, Ղազախստան, Ղրղզստան) և բնակության կամ ժամանակավոր բնակության թույլտվություն ունեցողների նկատմամբ։
Օտարերկրացի քաղաքացիները պետք է ժամանակին գրանցվեն Amina հավելվածում և մշտապես թարմացնեն իրենց տվյալները։ Գործատուներին խորհուրդ է տրվում աշխատակիցներին ծանոթացնել հավելվածի օգտագործման կանոններին և վերահսկել դրանց պահպանումը։
Գրանցման կարգավիճակի խախտում
Amina հավելվածի պահանջների չկատարումը կարող է լուրջ հետևանքներ ունենալ ինչպես օտարերկրացիների, այնպես էլ գործատուների համար։
Հավելվածը չտեղադրելը կամ պահանջվող տվյալները չտրամադրելը համարվում է վարչական իրավախախտում։ Ըստ Ռուսաստանի վարչական օրենսգրքի 18.8 և 18.9 հոդվածների՝ օտարերկրացին կարող է տուգանվել մինչև 7000 ռուբլի և ենթարկվել արտաքսման։ Բացի այդ, գրանցման կանոնների խախտումը միգրանտին դարձնում է անօրինական աշխատող, և աշխատանքը թույլատրվում է միայն վավեր գրանցման առկայության դեպքում։
Գործատուն, որը աշխատանքի է ընդունում գրանցման կարգավիճակը խախտած միգրանտի, նույնպես կարող է պատասխանատվության ենթարկվել։ Ըստ 18.15 հոդվածի, օտարերկրյա աշխատողի ապօրինի զբաղվածությունը կարող է հանգեցնել կազմակերպության՝ մինչև 500 000 ռուբլի տուգանքի։ Լուրջ խախտումների դեպքում ընկերության գործունեությունը կարող է ժամանակավորապես դադարեցվել։
Եզրակացություն
Տարածաշրջանային միգրացիոն առանձնահատկությունների իմացությունը օգնում է խուսափել իրավական խնդիրներից և հեշտացնում է ադապտացման գործընթացը։ Այս կանոնները նպատակ ունեն պահպանել հասարակական կարգը և ապահովել բնակիչների անվտանգությունը։ Օրենսդրությունը շարունակաբար թարմացվում է՝ հաշվի առնելով նոր մարտահրավերներն ու կարիքները։
Աղբյուր