Moskva va Moskva viloyatida migratsiya qonunchiligining xususiyatlari
Moskva mintaqasi Rossiyadagi eng katta va migratsiya jihatidan eng murakkab hududlardan biridir. Bu yerda federal qonunlar amal qiladi, biroq katta miqdordagi chet ellik fuqarolar oqimini boshqarish uchun maxsus qoidalar ham joriy etilgan. Bu qoidalar Moskvaga ish, o‘qish yoki yashash maqsadida kelayotgan shaxslar uchun muhimdir.
Moskva va Moskva viloyatidagi migratsiya qoidalarini nimalar farqlaydi?
Moskva va Moskva viloyatida migratsiyani nazorat qilishning qo‘shimcha choralarini joriy etilgan bo‘lib, ular ro‘yxatdan o‘tishni soddalashtirish va qonunbuzarliksiz yashayotgan migrantlar uchun xavfsizlikni oshirishga qaratilgan. Shu bilan birga, qonunni buzganlarga nisbatan samarali to‘siqlar yaratilgan. Masalan, migrantlarning joylashuvi va harakatlarini kuzatish uchun raqamli texnologiyalar joriy etilgan. Bu ma’lumotlarni tezroq qayta ishlashga va qonunbuzarliklar sonini kamaytirishga yordam beradi.
2025-yil 1-sentabrdan boshlab Moskva va Moskva viloyatida xorijiy fuqarolar hamda fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni hisobga olishning yangi mexanizmlarini joriy etish bo‘yicha tajriba dasturi boshlanadi. Ushbu tajriba 2029-yil 1-sentabrgacha davom etadi va “Amina” nomli maxsus mobil ilova orqali raqamli ro‘yxatdan o‘tishni o‘z ichiga oladi. Ilova foydalanuvchilarning joylashuvi va harakatlarini geolokatsiya yordamida kuzatadi.
Rossiyaga vizasiz kirgan va Moskvada yoki Moskva viloyatida ishlashni rejalashtirgan xorijiy fuqarolar ushbu ilovada ro‘yxatdan o‘tishi hamda biometrik ma’lumotlar va geolokatsiyani o‘z ichiga olgan shaxsiy ma’lumotlarni qayta ishlashga rozilik berishi shart. Ushbu ma’lumotlar Rossiya Ichki ishlar vazirligiga (MVD) yuboriladi va Moskva hamda viloyat hokimiyatlari bilan muvofiqlashtiriladi. Qoidalar O‘zbekiston, Tojikiston, Qirg‘iziston, Armaniston, Qozog‘iston, Gruziya, Ozarbayjon, Moldova va Ukraina fuqarolariga tatbiq etiladi.
Istisnolar:
- Belarus fuqarolari;
- voyaga yetmaganlar;
- diplomatlar va xalqaro tashkilot xodimlari;
- yashash yoki vaqtincha yashash ruxsatnomasi egalar;
- mehmonxonalar, shifoxonalar yoki o‘z hisobini yurituvchi boshqa tashkilotlarda yashovchilar.
Manzil o‘zgartirilganda, shaxs uch ish kuni ichida bu haqda MVDga xabar berishi kerak. Biroq bu talab quyidagi joylarda bo‘lganlarga tatbiq etilmaydi:
- mehmonxona;
- sanatoriy, dam olish uyi yoki pansionat;
- turistik baza yoki lager;
- tibbiyot muassasasi;
- ijtimoiy xizmat tashkiloti (shu jumladan boshpanalar);
- jazoni ijro etish yoki ma’muriy muassasalar.
Agar geolokatsiya ma’lumotlari ketma-ket uch kun davomida yangilanmasa, fuqaro avtomatik tarzda migratsiya hisobidan chiqariladi va nazorat ro‘yxatiga kiritiladi, bu esa deportatsiyaga olib kelishi mumkin. Hisobdan chiqarish, shuningdek, Rossiyadan chiqib ketish, vafot etish yoki boshqa mintaqada qayta ro‘yxatdan o‘tish holatlarida ham amalga oshiriladi.
Amina ilovasi bilan ishlash
Amina ilovasidan foydalanish uchun xorijiy fuqaro uni RuStore do‘konidan yuklab olib, ro‘yxatdan o‘tishi kerak. Ro‘yxatdan o‘tish uchun xorijiy fuqaro kartasi talab etiladi — agar yo‘q bo‘lsa, uni Saxarovo Migratsiya Markazida olish mumkin.
Ro‘yxatdan o‘tgach, foydalanuvchi shaxsiy ma’lumotlarni, shu jumladan geolokatsiyani qayta ishlashga rozilik berishi kerak. Keyin yashash manzilini kiritish va uni geolokatsiya orqali muntazam tasdiqlab turish zarur.
Yangi talablarga rioya qilish uchun o‘tish davri muddatlari belgilangan:
- Moskvada yoki Moskva viloyatida allaqachon yashayotgan va ishlayotgan xorijiylar uchun — 2025-yil 29-noyabrgacha;
- Ish uchun yangi kelgan migrantlar uchun — kirgan kundan boshlab 30 kun ichida;
- Amaldagi ro‘yxatga olinganlar uchun — hozirgi ro‘yxat amal qilish muddati tugaganidan so‘ng 30 kun ichida.
Ish beruvchilarning majburiyatlari
2025-yil 1-sentabrdan boshlab Moskva va Moskva viloyatidagi ish beruvchilar vizasiz xorijiy ishchilar haqida MVDni xabardor qilish yoki ro‘yxat uchun davlat boji to‘lash majburiyatidan ozod qilinadi.
Biroq ish beruvchilar quyidagi majburiyatlarga ega:
- ishga qabul qilishdan oldin migrantning Amina ilovasida ro‘yxatdan o‘tganini tekshirish;
- xodimning ro‘yxatdan o‘tish muddati tugashini kuzatish va o‘z vaqtida yangilashini eslatish;
- xodim ishdan bo‘shatilganda yoki boshqa mintaqaga o‘tkazilganda, bu haqda 3 ish kuni ichida MVDni xabardor qilish;
- ishga olishda ro‘yxatdan o‘tganlik to‘g‘risidagi guvohnoma yoki ilovadagi tasdiq (QR-kod yoki skrinshot) talab qilish.
Shuni ta’kidlash kerakki, mehnat migrantlari bitta patent asosida ikki qo‘shni mintaqada ishlashlari mumkin. Masalan, bitta patent Moskvada va Moskva viloyatida yoki Sankt-Peterburg va Leningrad viloyatida ishlashga ruxsat beradi.
Biroq yangi cheklovlar joriy etilgan: 2025-yil 1-yanvardan Moskva viloyatida ayrim sohalarda (ovqatlanish, ijtimoiy xizmat, sog‘liqni saqlash) xorijiy mehnat kuchidan foydalanish taqiqlanadi. Istisnolar YEAIU (Armaniston, Belarus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston) davlatlari fuqarolari hamda yashash ruxsatiga ega shaxslar uchun amal qiladi.
Xorijiy fuqarolar o‘z vaqtida Amina ilovasida ro‘yxatdan o‘tishlari va ma’lumotlarini yangilab turishlari kerak. Ish beruvchilarga esa xodimlarni ilovadan foydalanish qoidalari bilan tanishtirish va rioya etilishini nazorat qilish tavsiya etiladi.
Ro‘yxatga olish maqomini buzish
Amina ilovasidan foydalanish talablariga rioya qilmaslik xorijiy fuqaro hamda ish beruvchi uchun jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.
Ilovani o‘rnatmaslik yoki kerakli ma’lumotlarni taqdim etishdan bosh tortish ma’muriy huquqbuzarlik hisoblanadi. Rossiya Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksining 18.8 va 18.9 moddalari asosida xorijiy fuqaro 7 000 rublgacha jarimaga tortilishi hamda Rossiyadan chiqarib yuborilishi mumkin. Bundan tashqari, ro‘yxatga olish qoidalarini buzgan migrant noqonuniy ishchi hisoblanadi va faqat haqiqiy ro‘yxatdan o‘tgan taqdirda ishlashi mumkin.
Noto‘g‘ri ro‘yxatdan o‘tgan migrantni ishga olgan ish beruvchi ham javobgarlikka tortiladi. 18.15-moddaga binoan, xorijiy ishchini qonuniy asosga ega bo‘lmasdan ishga qabul qilgan tashkilot 500 000 rublgacha jarimaga tortilishi mumkin. Qonunbuzarlik jiddiy bo‘lsa, tashkilot faoliyati vaqtincha to‘xtatiladi.
Xulosa
Hududiy migratsiya qoidalarini bilish qonunbuzarliklarning oldini olishga va yangi sharoitga tezroq moslashishga yordam beradi. Ushbu qoidalar jamoat tartibini saqlash va aholining xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan. Qonunchilik yangi muammolar va maqsadlar asosida muntazam ravishda yangilanib boradi.
Manba