Таҳсилоти кӯдакони муҳоҷир дар мактабҳои Русия: талаботи нав
Аз 1 апрели соли 2025 дар Русия қоидаҳои нав ҷорӣ шуданд, ки ба таҳсили фарзандони шаҳрвандони хориҷӣ дар мактабҳои давлатӣ марбутанд. Ин тағйирот ба баланд бардоштани сифати таҳсил ва беҳтар намудани мутобиқшавии иҷтимоии кӯдакони аз дигар кишварҳо омада равона шудаанд. Биёед, навгониҳои асосӣ ва хусусиятҳои таҳсили кӯдакони муҳоҷир дар мактабҳои Русияро баррасӣ кунем.
Чаро қоидаҳои нав ҷорӣ шуданд?
Соли гузашта зиёда аз 200 ҳазор кӯдакони муҳоҷир дар мактабҳои Русия таҳсил карданд. Бисёре аз онҳо бинобар дониши нокифояи забони русӣ дар омӯзиш ва муошират бо омӯзгорон мушкил доштанд. Барои ҳалли ин масъала ҳукумат супориши ҳатмии супоридани имтиҳони забони русиро пеш аз қабул ҷорӣ кард. Ин имкон медиҳад, ки кӯдак тавонад муваффақона таҳсил кунад ва мутобиқ шавад.
Талаботи нави қабул
Барои қабул кардани кӯдак аз кишвари дигар ба мактаби русӣ ҳоло якчанд шарт ҳатмист:
- Волидайн бояд ҳуҷҷатҳоеро пешниҳод кунанд, ки қонунии иқомати кӯдакро дар Русия тасдиқ мекунанд. Ин метавонад иҷозати иқомат, иҷозати муваққатии зист ё виза бо кортҳои муҳоҷиратӣ бошад.
- Кӯдак бояд имтиҳони забони русиро, ки ройгон аст, супорад. Баҳои ҳадди ақал — аз 5 хол 3.
- Ариза барои қабул метавонад шахсан, тавассути портали «Госуслуги» ё бо почта бо огоҳинома пешниҳод шавад.
- Ҳамаи ҳуҷҷатҳо бояд ба забони русӣ бошанд ё бо тарҷумаи расмии тасдиқшуда.
Ҳангоми қабул волидайн бояд чунин ҳуҷҷатҳоро пешниҳод кунанд:
- Нусхаи ҳуҷҷатҳое, ки робитаи хешутаборӣ ё ҳуқуқи қонунии намояндагиро тасдиқ мекунанд;
- Нусхаи ҳуҷҷатҳои шахсияти кӯдак;
- Нусхаи ҳуҷҷатҳое, ки қонунии иқомати кӯдакро дар Федератсияи Русия тасдиқ мекунанд;
- Нусхаи ҳуҷҷатҳо оид ба бақайдгирии дактилоскопии давлатӣ;
- Хулосаи тиббӣ дар бораи набудани бемориҳои сироятӣ;
- Нусхаи ҳуҷҷатҳо дар бораи омӯзиши пешакии забони русӣ (агар мавҷуд бошад);
- Нусхаи СНИЛС-и волидайн ва кӯдак (агар мавҷуд бошад);
- Нусхаи ҳуҷҷатҳое, ки фаъолияти меҳнатии волидайнро тасдиқ мекунанд (агар мавҷуд бошад).
Санҷиш чӣ гуна мегузарад?
Имтиҳон сатҳи донистани кӯдакро аз забони русӣ барои омӯзиш месанҷад. Агар кӯдак холҳои заруриро нагирад, то беҳтар кардани донишаш ба мактаб қабул намешавад. Ин барои таъмини имконияти баробар бо дигар хонандагон пешбинӣ шудааст.
Имтиҳон дар мактабҳои давлатӣ ройгон гузаронида мешавад ва то 80 дақиқа давом мекунад. Он иборат аст аз:
- Қисми шифоҳӣ — ҷавоб додан ба саволҳои оддӣ, тавсифи тасвирҳо;
- Қисми хаттӣ — супоришҳои хурд оид ба грамматика ва имло.
Синфи аввал танҳо қисми шифоҳиро месупоранд. Баҳои ҳадди ақал — аз 5 хол 3.
| Марҳилаи санҷиш | Чиро месанҷанд? |
|---|---|
| Шифоҳӣ | Фаҳмиши нутқ, қобилияти гуфтан |
| Хаттӣ | Қоидаҳои грамматикӣ, хондан, навиштан |
Муҳим аст донед:
- Агар кӯдак аз аввал нагузарад, такроран имтиҳон додан мумкин аст, вале на пеш аз 3 моҳ;
- Кӯдакон дар синфҳои умумӣ таҳсил мекунанд, вале дастгирии инфиродӣ мегиранд;
- Агар дар мактаб ҷойҳои холӣ набошанд, қабул рад карда мешавад.
Кӯмак ба мутобиқшавӣ
Мактабҳо дарсҳои иловагӣ оид ба забони русӣ ташкил мекунанд ва кӯдаконро бо фарҳанги Русия шинос месозанд. Масалан, дар вилояти Оренбург «Дарсҳои русӣ» бо шакли бозӣ баргузор мешаванд, дар Воронеж бошад — сафарҳои осорхонавӣ. Волидайн метавонанд машваратҳои ройгон дар масъалаҳои таҳсил гиранд.
Ин барои оилаҳои муҳоҷир чӣ тағйир меорад?
Ҳоло волидайни кӯдакони хориҷӣ бояд пешакӣ омодагӣ бинанд: ба кӯдак забони русӣ омӯзонанд, ҳуҷҷатҳои заруриро ҷамъ кунанд ва барои имтиҳон омода шаванд. Ин ба кӯдакон дар мутобиқшавии тезтар ва таҳсили муваффақ кӯмак мекунад. Муҳим аст, ки ин талабот ба ҳамаи кӯдакони хориҷӣ дахл дорад, аз ҷумла ба шахсони бе шаҳрвандӣ.
Қонунмандӣ ва назорат
Мактабҳо инчунин вазифадоранд қонунии иқомати кӯдак ва волидайнашро дар Русия тавассути феҳристҳои махсус санҷанд. Агар оила ба феҳристи шахсони таҳти назорат дохил шуда бошад, кӯдак ба мактаб қабул намешавад. Ин барои таъмини амният ва тартибот пешбинӣ шудааст.
| Талабот | Тавсиф |
|---|---|
| Қонунии иқомат | Иқоматнома, иҷозати муваққатӣ, виза ва кортҳои муҳоҷиратӣ |
| Имтиҳони русӣ | Ройгон, баҳои ҳадди ақал – 3/5 |
| Ҳуҷҷатҳо | Ба забони русӣ ё бо тарҷумаи расмии тасдиқшуда |
| Пешниҳоди ариза | Шахсан, тавассути «Госуслуги» ё бо почта бо огоҳинома |
Хатарҳои эҳтимолӣ
Кӯдак метавонад дар ҳолатҳои зерин аз мактаб хориҷ шавад:
- Агар дар Русия ғайриқонунӣ иқомат дошта бошад;
- Агар намояндагони қонунии ӯ дар кишвар набошанд;
- Агар қоидаҳои дохилии мактабро вайрон кунад;
- Бо ташаббуси намояндагони қонунии кӯдак.
Дурнамо ва муҳокимаҳo
Дар ҷомеа баҳсҳо идома доранд, ки таҳсили кӯдакони муҳоҷир дар синфҳои болоӣ пулакӣ гардад, вале то ҳол ин ташаббусҳо қабул нашудаанд. Вазорати маориф тавсия медиҳад, ки раванди мутобиқшавии кӯдакони муҳоҷир назорат карда шавад, то дар мактабҳо муҳити бехатар ва бароҳат таъмин гардад.
Манбаъҳо: